PHÁT HIỆN VỀ LOÀI SÂU ĂN NHỰA CÓ TIỀM NĂNG GIẢM THIỂU Ô NHIỄM RÁC THẢI

Tóm lược: Các nhà khoa học vừa phát hiện ra một loại ấu trùng sâu có khả năng ăn những chất nhựa polyethylene và phân huỷ sinh học chúng. Nếu có thể xác định cách thức hoạt động của quy trình phân huỷ trên, các nhà nghiên cứu có thể đưa ra một giải pháp xử lí mang tầm quy mô công nghiệp cho vấn đề quản lý chất thải nhựa.

SÂU BƯỚM VS NHỰA PLASTIC

   Các nhà khoa học vừa phát hiện một loại sâu sáp có thể ăn và phân huỷ tự nhiên polyethylene, nhựa dẻo thô, một loại nhựa dẻo plastic được sử dụng phổ biến để làm các túi mua sắm đang chất chồng hàng đống và bốc mùi tại các bãi phân huỷ. Đây là một khám phá hết sức kì diệu và bất ngờ.Trong một lần tìm cách loại bỏ các ký sinh trùng khó chịu từ tổ ong của mình,một người nuôi ong nghiệp dư đã vô tình để những con sâu chui vào túi mua sắm, và phát hiện ra cách ăn đặc biệt của chúng.

   May mắn thay, người nuôi ong nghiệp dư này lại là một chuyên gia khoa học: Federica Bertocchini thuộc Viện Y sinh và Công nghệ sinh học (Institute of Biomedicine and Biotechnology of Cantabria) ở Tây Ban Nha.

   Bertocchini cùng hợp tác với các đồng nghiệp Christopher Howe và Paolo Bombelli từ Khoa Hoá sinh,Đại học Cambridge để thực hiện một thí nghiệm theo thời gian dựa trên những quan sát của bà. Họ đã để gần 100 con sâu sáp vào một túi mua sắm nhựa. Sau 40 phút, các lỗ nhỏ bắt đầu xuất hiện quanh cái túi, và 12 tiếng sau đó, 92mg khối lượng nhựa đã giảm xuống so với khối lượng túi ban đầu.

   Mặc dù khá bất ngờ,song điều này không hẳn quá đáng ngạc nhiên, bởi lẽ thành phần của chiếc túi này không khác biệt nhiều so với nguồn thức ăn tự nhiên của sâu sáp, sáp ong. Bertocchini cho biết: " Sáp ong là một loại polymer, một dạng 'nhựa có thành phần tự nhiên', và có cấu trúc hóa học khá giống với polyethylene."

Nhựa plastic vs. Wax

   Thông qua phân tích quang phổ, các nhà khoa học đã chứng minh được rằng các liên kết hóa học trong nhựa bị phá vỡ. Họ quan sát các phân tử "monomer" không liên kết, kết quả từ quá trình những con sâu sáp này phân hủy polyethylene thành ethylene glycol. Quá trình này khác với hoạt động 'nhai' của chúng, bởi vì các vết xén mờ của những con sâu hết hợp gây ra trên chiếc túi cũng có ảnh hưởng tương tự.

   Theo Bombelli, nếu có một loại enzyme đặc trưng chịu trách nhiệm cho quy trình hóa học này, thì việc sản sinh loại enzyme này trên quy mô lớn bằng các phương pháp công nghệ sinh học nên được tiến hành.

Ô NHIỄM RÁC THẢI NHỰA

   So với những phát hiện gần đây, tỷ lệ thoái biến của sâu diễn ra rất nhanh. Lấy ví dụ, vào năm 2016, một loại vi khuẩn tên PET có khả năng phân hủy sinh học một số chất dẻo, nhưng tốc độ phân huỷ chỉ được 0.13mg /ngày. Một năm,con người tạo ra gần 78 triệu tấn nhựa chỉ riêng xét về sản xuất bao bì,túi nylon, và 32% trong số đó bị thải ra các sông hồ trên khắp hành tinh - cứ mỗi phút sẽ có một chiếc xe tải rác nhựa được thải ra. Cốc nhựa, túi nhựa, dao kéo nhựa đã bị cấm ở Delhi, Ấn Độ và định luật đó sẽ được áp dụng ở Pháp từ năm 2020. Gần 75% các bãi biển ở Anh bị bao phủ bởi các hạt "nurdle", loại hạt nhựa nhỏ được sử dụng trong công nghiệp để sản xuất ra các vật dụng nhựa lớn hơn. Các hạt này rất có hại cho môi trường sinh thái,cho động vật hoang dã, vì khi bị phân huỷ, nó sẽ thải ra các chất độc.

   Gần 269,000 tấn nhựa rải rác khắp các đại dương. Và trên thế giới có khoảng 5,25 nghìn tỷ những miếng nhựa như thế đang phá huỷ trầm trọng hệ sinh thái của con người và các sinh vật khác.Trên thực tế,các chuyên gia ước tính rằng đến năm 2050, các đại dương trên thế giới sẽ có nhiều chất dẻo hơn cả cá. Polyethylene đặc biệt được sử dụng trong việc sản xuất bao bì,có nghĩa là hầu như tất cả các loại rác thải này đều bị chôn ở các bãi chôn rác thải. Khoảng một nghìn tỷ túi nhựa được sử dụng mỗi năm khắp toàn cầu.

   Trong khi nhóm nghiên cứu tìm hiểu sâu sáp để làm sáng tỏ các chi tiết phân tử của quá trình phân hủy sinh học, họ hy vọng có thể đưa ra một giải pháp công nghệ sinh học quy mô công nghiệp lớn,nhằm giải quyết và quản lý vấn đề chất thải nhựa. Mặt khác, nếu nhu cầu sử dụng nhựa giảm đi sẽ dẫn đến ít rác thải nhựa hơn. Chúng ta cần tìm thêm nhiều giải pháp tốt hơn về vấn đề đóng gói bao bì,cũng như làm một người tiêu dùng thông minh trong việc lựa chọn sử dụng các vật dụng hằng ngày.

Như Nguyện
Theo University of Cambridge, Ars Technica, Cell và Futurism